Brabhsáil Míreanna (123 iomlán)
- Téamaí: An Ghaeltacht
Sórtáil de Réir
Caitheamh Aimsire na nDaoine sa Seansaol
Sciotar Uisce nó Sceidíní: Cluiche deas simplí é seo a d'imrítí cois farraige áit a bhfuil neart leacóg nó Ieicíní. D'imreodh páistí, cailíní is buachaillí, fir is mná an cluiche agus bhíodh an-tóir air le linn na huaire breá –…
Téamaí: An Ghaeltacht, Caithimh Aimsire, Stair
Maitiú na Tamhnaí (1847-1923) - Diansaothraí agus Scoth Seanchaí
Ba i nDoire Luanaigh, baile atá ag bordáil ar thrí mhíle soir ó shráidbhaile an Spidéil, a rugadh agus a tógadh Maitiú Ó Curraoin nó Maitiú na Tamhnaí, faoi mar a thugtaí air. D'réir mar instear ba fhear scolbánta crua fáiscthe é le…
Téamaí: An Ghaeltacht, Béaloideas, Seanchas, Stair
Logainmneacha: Dianghá le Cruinneas
Ó tosaíodh ag cur ainmneacha na mbailte in airde ag ceann chuile bhóithrín sa taobh seo tíre tá an-suim múscailte i logainmneacha. Gné fíorthábhachtach den stair áitiúil í seo agus ó tharla gurb ea níor mhór a bheith an-chúramach go…
Téamaí: An Ghaeilge, An Ghaeltacht, Béaloideas, Logainmneacha
Seanscoil Shailearna ó 1884
Ceaptar gur tógadh scoil ar an láthair idir 1860 agus 1870. Scoil an-bheag a bhí inti - dhá sheomra inti ina raibh buachaillí agus cailíní le chéile agus Béarla an teanga a bhí i réim sa scoil. Bhí paróiste an Chnoic i nDeoise Thuama…
Téamaí: An Ghaeltacht, Forbairt Phobail, Oideachas, Stair
An Fear Teanga: Agallamh le Seán Ó Cuirreáin
Tá an Coimisinéir Teanga, Seán Ó Cuirreáin i mbun a chuid dualgas le breis agus dhá bhliain anois. Chuaigh Peigí Ní Chonghaile chun cainte leis. Rinne sé cur síos ar dtús ar a chúlra.
Téamaí: An Ghaeilge, An Ghaeltacht
Agallamh le hÉamon Ó Cúiv
Ceapadh Éamon Ó Cuív ina Aire Gnóthaí Tuaithe, Pobail agus Gaeltachta tar éis an toghcháin deiridh. Chuaigh Peigí Ní Chonghaile chun cainte leis faoi nithe éagsúla atá faoina chúram anois.
Téamaí: An Ghaeltacht, Polaitíocht
Éamon a Búrc - ag cur síos ar ghábhadh a ndeachaigh sé tríd ar an bhfarraige
Sliocht as bailiúchán de scéalta ón seanchaí Éamon a Búrc arbh as an Aird Mhóir, Carna dhó. Tógadh an scéal seo as bailiúchán a chuir Peadar Ó Ceannabháin in eagar agus a d’fhoilsigh an Clóchomhar i 1983. Deirtear linn gur tharla an…
Téamaí: An Ghaeilge, An Ghaeltacht, Béaloideas
’I'll Never Go Back Now!’
Tá fiche bliain de mo shaol caite agam sa i nGaeltacht Chonamara agus Árainn, agus tá súil agam cibé saol atá i ndán dom a chaitheamh inti freisin. Cé go mbíonn ar shagairt dul san áit a gcuirtear iad, tuigeann formhór na n-easpag anois…
Téamaí: An Ghaeltacht, Conamara, Scéalta Pearsanta
Blúiríní Eolais foi Chamus
Rugadh Lady Dudley, nó Rachel Gurney mar a bhí uirthi, i Keswick i Sasana. Bhí a hathair ina Lord Lieutenant ar Éirinn, ina Chathaoirleach ar an Royal Commission on Congestion agus ina Governor General san Astráil. Bhí aithne ar Lady Dudley mar…
Téamaí: An Ghaeltacht, Stair, Tíreolaíocht
Beirt Bhan Mhisniúil
Beidh Éadaoin Ní Challaráin ag kayakadóireacht d'Éirinn sna Cluichí Oilimpeacha agus tá Niamh Ní Chuaig tar éis bonn a bhuachaint i gcomórtais reatha idirnáisiúnta. Tá cur síos anseo ag Nuala Ní Chonghaile ar an méid atá bainte amach…
Téamaí: An Ghaeltacht, Cúrsaí Spóirt