Brabhsáil Míreanna (38 iomlán)

‘Easpa focal bua an fhile ag inseacht scéal fada’. Rugadh mé i Loch Con Aortha i 1944. Ba mé an duine ba shine de dheichniúr clainne. B' é mo chuid oideachais ná an bun scoil, agus cúpla mí ag Gairm Scoil na bPiarsach i Ros Muc. Bhain mé…

Seo sleachta as aiste le Jackie Mac Donncha a fuair duais Oireachtais cúpla bliain ó shin. An teideal a bhí ar an aiste ná Máire Choilm agus Mise. Cailleadh Máire Choilm i lár na seascaidí. Ba í an duine deireanach den chlann í. Is dóigh…

Beidh oíche fhilíochta i dTeach Scríbe arís i mbliana mar chuid de fhéile Phléaráca Chonamara. Is ar an Déardaoin 16 a bheidh sé ar bun agus siad na filí a bheas ag glacadh páirt ann ná Nuala Rua Ní Dhomhnaill, Dara Ó Conaola, Colette…

Dá Mairfinnse go deo deo deo beo/Bheadh chuile shórt daite agam buí,/Bheadh tithe daite agam buí,/Bheadh tulach 'gus cnoc daite agam buí,/Bheadh Páid 'gus Cóil freisin/'Gus iad daite agam buí,/Bheadh chuile shórt sort daite agam buí/Mar ba…

Chuir an tAthair Séan Ó Donnchú Caitlín Maude i gcosúlacht le duine a chuaigh amach ar an bhfarraige ard, i gcurach beag a cuid samhlaíochta, go ndeachaigh sí ag iascaireacht agus gur thug sí ar ais climín álainn dánta a bhfuil…

Rugadh agus tógadh Dónall Ó Colchúin ar an gCeathrú Rua. Fuair sé a oiliúint i gColáiste Iarlfhlatha, Tuaim agus ansin i gColáiste na hOllscoile, Gaillimh. Bhíodh suim i gcónaí aige i scríbhneoireacht agus i gcumadóireacht, ach ba mhó…

Ba mhaith liom léargas a thabhairt ar scéalaí, ar stairí ar fhear ceirde, ach thar aon ní eile, ar fhile. B'é an Piarsach féin a dúirt, gur rugadh Colm de Bhailís, ar an dara lá de mhí na Bealtaine 1796, i Leitir Mealláin - oileán mara…

(Bunaithe ar Léacht a tugadh ag Éigse an Spidéil 10 Bealtaine 1991). Tosaíonn mo scéal le file Conamaraíoch de chuid na haoise seo caite, Colm de Bhailís, leis an saothar filíochta a d'fhág sé le hoidhreacht againn, agus lena cheantar…